ATI و...................

سلام

به سلامتی امتحانات هم تموم شد و ما می تونیم دوباره با خیال راحت به وبلاگمون برسیم
مطمئن باشد که از این به بعد وبلاگ رو خیلی فعال تر خواهید دید.

توجه : دوستان عزیز اول اجازه بدید من قسمت دوم این مطلب رو بنویسم بعد ما رو به طرفداری از ATI متهم کنید

اگه یادتون باشه دقیقا روز 16 آوریل من مطلبی نوشتم با نام ( بی وفایی بی وفایی دل من از غصه داغون شده .......) اون مطلب در باره آخرین پردازنده گرافیکی nVIDIA  یعنی Geforce 6800 Ultra بود تو اون مطلب من درست حسابی از این پردازنده تعریف کرده بودم ( که البته جای تعریف هم داشت ) و گفتم که این پردازنده به راستی در صنعت کارتهای گرافیکی یه انقلاب محسوب میشه قدرت افسانه ای این کارت گرافیکی تمام کارتهای دیگه رو به اندازه یه سوسک در آورد و موجبات مسرت و شادی ضائد الوصفی رو برای طرفداران nVIDIA  به وجود آورد ( اگه قیافه متین رو وقتی داشت تستهای NV40 رو می دید دیده بودید می فهمیدید من چی میگم ) و از طرفی طرفداران ATI رو به شدت نگران کرد .

از اون روز بیشتر محافل سخت افزاری صحبت از به اوج رسیدن دوباره nVIDIA  رو به میون آوردند و حتی بعضی هاشون گفتند قدرت گرفتن ناگهانی ATI با سری R300  تا حدی شانسی بوده و سری R400  توان مقابله با NV40  رو نداره و از این حرفا.........

 اما از میان تمام تفاسیری که گفته شد بهترینشون از نظر ما این بود :

تمام متخصصان در این مساله هم عقیده هستند که nVIDIA در عرضه سری NV30  نادرست و پر اشتباه عمل کرد و حتی تا انتها هم به درستی نتونست نواقصی که در معماری NV30 بود رو بر طرف کنه و آخرین محصول این سری یعنی Geforce FX 5950 Ultra  در نهایت مقلوب Radeon 9800XT  شد.

اما در کنار عملکرد ضعیف nVIDIA  در سری NV30  که هیچ یک از طرفداران این شرکت رو راضی نکرد ATI با عرضه سری R300 بزرگترین قدم خودش رو در طول تاریخ این شرکت برداشت و در طول 2 سال با سیاست و برنامه ریزی کاملا هوشمندانه و دقیقی که ارائه کرد توانست بیشتر از نیمی از بازار پردازنده های گرافیکی رو در دست بگیره و خودش رو به عنوان یک رقیب جدی به nVIDIA نشون بده.
موفقیت معماری R300 باعث شد تا بسیاری از شرکتهایی که پیش از این تنها اقدام به تولید کارتهای گرافیکی بر مبنای پردازنده های شرکت nVIDIA  می کردند به سوی ATI جلب شوند از جمله این شرکت های ASUS .. MSI ..Abit .. Soltech  هستند همچنین ماکروسافت هم برای پروزه های آینده خود در باره Xbox و Media Center  به سوی ATI جلب شد.

اما سال 2004  مصادف بود با آغاز دور جدید رقابت این دو شرکت این رقابت با معرفی نسل جدید پردازنده های گرافیکی هر دو شرکت آغاز می شد.

NV40 از nVIDIA  و   R420  از ATI

مبارزه با پیشدستی nVIDIA شروع شد که عزم خود رو جزم کرده بود تا اشتباهات 2 سال گذشته رو با عرضه معماری بی نقص NV40 جبران کنه .
عرضه زود هنگام NV40  نشون می داد که مهندسین nVIDIA به کار خود اطمینان کامل دارند و اطمینان دارند که اشتباهات گذشته در این سری تکرار نشده.
خوب در عمل هم  این ادعا تمام و کمال به اثبات رسید کارت Geforce 6800 Ultra  تمام ویزگی هایی رو که از نسل بعدی پردازنده های گرافیکی انتظار می رفت در خود جای داده بود و با قدرت فوق العاده خودش نمره قبولی رو از تمامی سایت های سخت افزاری دنیا گرفت.
البته در باره ویزگی های Geforce 6800 Ultra به طور مفصل در مطلب قبلی صحبت کردم اما در ادامه برای مقایسه ویزگی های دو کارت به آنها اشاره خواهم کرد.

اما ATI بایستی به همگان ثابت می کرد که پیشرفتی که در چند سال اخیر داشته موقت و مقطعی نبوده و همچنان شایستگی لازم رو برای تصاحب تاج پادشاهی صنعت گرافیک داره.

درست سه هفته بعد از عرضه Geforce 6800 Ultra از جانب nVIDIA کارتهای گرافیکی Radeon X800 Pro و Radeon X800 XT  توسط  ATI معرفی شد.

این دو کارت هر دو از یک هسته استفاده می کردند با این تفاوت که در مدل Pro  چهار Pipeline از 16 Pipeline اصلی غیر فعال شده و مدل Pro به عنوان مدل ضعیف و ارزان قیمت روانه بازار شده.

در اولین نگاه این دوکارت از لحاظ شکل خنک کننده خیلی ها رو متعجب کردند بیشتر متخصصان انتظار داشتند این کارتها همراه با یک خنک کننده عظیم شبیه خنک کننده 6800Ultra  عرضه شودند اما هر دو کارت از خنک کننده هایی شبیه مدل های قبلی استفاده می کردند و کارت همچنان یک کارت تک اسلاته بود و PCI کنار شکاف AGP را نیز بر خلاف 6800 Ultra  اشغال نمی کرد.

از لحاظ معماری هم پردازنده های دو شرکت رقیب بسیار به هم شبیه بودند و ویزگی های یکسانی رو ارائه می کردند این ویزگی ها رو می تونیم به صورت زیر دسته بندی کنیم.

فناوری ساخت 0.13  میکرونی
16 خط لوله پیکسلی Pipeline
6  واحد سایه زنی راس
Pipeline ها در چهار گروه چهار تایی مرتب شدند
دو واحد سایه زنی پیکسلی در هر لوله
کنترلر حافظه 4 مسیره
حافظه GDDR 3  با سرعت 550 مگاهرتز

این ویزگی ها در بین هر دو پردازنده یکسان هستند اما تفاوت هایی هم بین اونها وجود داره.
تفاوتهای مهم رو می تونیم به دوقسمت متفاوت تقسیم بندی کنیم.

قسمت اول تفاوت در فرکانس هسته
nVIDIA  در گذشته علاقه بسیاری به بالا بردن فرکانس هسته پردازنده ها داشت طوری که Geforce FX 5800 Ultra را با سرعت 500 مگاهرتز ساخت اما بعد از اون متوجه شد که فرکانس بالا اون قدرها هم خوب نیست و فرکانس سری های بعد رو تا حد 400 مگاهرتز پایین آورد و بیشتر توانش رو روی بالا بردن تعداد ترانزیستورها متمرکز کرد.

اما در سری 6800 nVIDIA به طرز شگفت انگیزی فرکانس رو 400  مگاهرتز در نظر گرفت که این مقدار از میزانی که ما انتظار داشتیم خیلی کمتر بود ( ما حد اقل فرکانس این پردازنده رو 600 مگاهرتز در نظر گرفته بودیم ) البته بعدا این کار برامون کاملا منطقی به نظر رسید چون تعداد ترانزیستورهای این پردازنده اجازه این کار رو به nVIDIA نمی داد و در صورت بالاتر رفتن فرکانس هسته گرمایی دیوانه کننده تولید می کرد که مشکلات بسیار زیادی رو به وجود می آورد.

اما  ATI  بر خلاف nVIDIA فرکانس هسته پردازنده جدیدش رو به 520 مگاهرتز افزایش داده بود یعنی 30 درصد سریع تر از Geforce 6800 Ultra که فرکانس بالا ویزگی بسیار مثبتی برای X800 XT به حساب می یاد.

تفاوت عمده دیگه در تعداد ترانزیستورهای موجود در هسته دو پردازنده است.

تعداد ترانزیستورهای موجود در هسته Geforce 6800 Ultra بسیار بیشتر از حد انتظارها بود پیش از عرضه رسمی پردازنده در بیشتر محافل خبری گفته شده بود این پردازنده دارای 180 میلیون ترانزیستور خواهد بود اما زمان عرضه این عدد به 222 میلیون ترانزیستور افزایش پیدا کرد همونطور که در مطلب قبلی گفتم این تعداد ترانزیستور در هسته یک پردازنده بسیار زیاده و میتونه در کنار فوایدی که داره مشکل ساز هم باشه.

پردازنده Radeon X800 XT  هم در هسته خود 160 میلیون ترانزیستور داره این تعداد پیش از عرضه رسمی 140 میلیون عنوان شده بود.

اما این تفاوت 60 میلونی در تعداد ترانزیسور ها چه تفاوتی رو به وجود آورده ؟
این تعداد ترانزیسور اضافی در Geforce 6800 Ultra به عنوان یک کش L2 برای تغذیع PipeLine و همچنین برای اضافه کردن ویزگی Pixel Shader 3.0 به GPU استفاده شده است اما این تعداد زیاد ترانزیسور مشکلاتی رو هم به وجود آورده.

اولین مشکل برق مصرفی توسط کارت گرافیکه طبق گفته nVIDIA این کارت چیزی در حدود 110 وات مصرف برق داره و سیستم برای کا با این کارت به یک منبع تغذیه 480 واتی نیاز داره.
و 2 Molex از منبع تغذیه رو اشغال میکنه. ( به دو کانکتور برق نیاز داره )

دومین مشکل حرارت بالایی است که توسط پردازنده تولید میشه برای خنک نگه داشتن این کارت به یک خنک کننده بسیار قوی نیاز داریم.

همچنین تعداد ترانزیسور های بالا باعث میشه که اندازه Die پردازنده بیشتر بشه و تعداد کمتری هسته از هر ویفر سیلیکون بدست بیاد و این باعث افزایش قیمت تمام شده هر پردازنده میشه.

همینطور امکان بالا بردن فرکانس هسته هم با توجه به گرمای بالایی که هسته ایجاد میکنه مشکل میشه.

اما X800 هیچیک از مشکلات بالا رو نداره در اصل تعداد ترانزیستورهای پایین تر این پردازنده باعث شده خنک نگه داشتن هسته ساده تر باشه و با استفاده از یک سیستم خنک کننده ساده تک اسلاته هم بشه پردازنده رو به اندازه کافی خنک کرد.
همچنین حد اکثر برق مصرفی کارت چیزی در حدود 63 واته که تقریبا نصف مصرف برق Geforce 6800 Ultra است و کارت تنها به یک کانتکتور برق نیاز داره.
اندازه Die هسته هم کوچکتره و تعداد هسته سالم بیشتری از هر ویفر سیلیکون بدست میاد.
امکان بالا بردن فرکانس هسته هم میسره.
اما در باره امکانات اضافی که Geforce 6800 Ultra برای دارا بودن ترانزیستور بیشتر داره باید گفت ATi در پردازنده های جدیدش از کش L2 استفاده نکرده چون به عقیده مهندسان ATI با توجه به سیستم خاص حافطه معماری R400 وجود کش سطح دو نه تنها بازده را بالا نمیبره بلکه باعث کاهش بازده هم می شود.
ویزگی Pixel Shader 3.0  نسخه 3 یکی از جذابترین ویزگی های Geforce 6800 Ultra است اما با کمی واقع نگری متوجه می شیم که این ویزگی در حال حاضر یک ویزگی اضافه به حساب میاد و هیچ نیازی به اون احساس نمی شه چون عملا در حال حاضر هیچ بازی وجود نداره که بتونه از این ویزگی استفاده کنه.

مهندسان ATI که قبل از عرضه R420 گفته بودند که این پردازنده از PixelShader 3.0 پشتیبانی میکنه با مشاهده این وضعیت اضافه کردن ترانزیسور های بیشتر رو برای اضافه کردن این ویزگی کار بیهوده ای دانستند و ترجیح دادند که همچنان از Pixel Shader 2.x  استفاده کنند و در زمان مناسب این ویزگی رو به پردازنده ها اضافه کنند و به نظر میرسه این کار موثر بوده.

خوب فکر کنم برای این مطلب کافی باشه در مطلب بعدی درباره ویزگی های جدید 3Dc و Temporal AA که به سری X800 اضافه شده صحبت خواهم کرد.

                                خوش باشید
                                                  مجتبی