پردازش ۶۴ بیتی ؟!

پردازنده‏هاى 64 بیتى
پردازنده‏	سازنده	‏ کاربردهاى نمونه	‏ ورود به بازار
Power4	IBM	بانک اطلاعاتى	‏اکتبر 2001
PA 8700	HP	بانک اطلاعاتى‏	سپتامبر 2001
R14000A	SGI	سرویس دهنده، گرافیک‏	فوریه 2002
Alpha 21264C	کامپک	بانک اطلاعاتى‏	مى‏2002
UltraSPARC IIICu	Sun	سرویس دهنده، گرافیک	ژوئن 2002
ایتانیوم 2	اینتل	بانک اطلاعاتى	‏ جولاى 2002
Hammer	AMD	هنوز مشخص نیست	هنوز مشخص نیست

پردازنده‏اى که اى‏ام‏دى با نام ClawHammer طراحى کرده نخستین تلاش براى بازکردن پاى پردازش‏هاى 64 بیتى به بخش کاربردهاى خانگى و شخصى است. تا پیش از این سیستم‏هاى 64 بیتى تنها در سیستمهاى پیچیده و ویژه به کار مى‏رفتند.

بانک‏هاى اطلاعاتى‏

با دیجیتالى شدن ارتباطات و موفقیت اینترنت حتى براى کاربردهاى شخصى، صنعت انفورماتیک در مرز یک دگرگونى بزرگ قرار گرفته. شبکه‏هاى تلفن در سراسر دنیا هر روز بیش از پیش دیجیتال مى‏شوند و کشورهاى در حال توسعه زیرساختهاى کاملاً دیجیتال ایجاد مى‏کنند.

با پیوند خوردن پروتکل IP با این مجموعه، کامپیوترهاى سرویس‏دهنده مرکزى با حافظه‏هاى زیاد مورد نیاز خواهند بود. اینگونه کامپیوترها مدتهاست که براى سرویسهاى اینترنت کاربرد دارند.

هر بار که در اینترنت از یک موتور جستجو همچون Google استفاده مى‏کنید یک بانک اطلاعاتى عظیم که بیش از 2 میلیارد صفحه وب را جستجو مى‏کند را به کار مى‏برید. نخستین موتور جستجوى موفق با نام Altavista، یکى از اولین مشتریان پردازنده 64 بیتى Alpha بود. این کامیپوترها با بیشترین حافظه ممکن مجهز شدند که در آن زمان حرارت زیادى ایجاد مى‏کردند.

بانک‏هاى اطلاعاتى همچون Google در کسرى از ثانیه در میلیاردها متن ثبت شده در اینترنت آنچه که موردنظر شماست را جستجو مى‏کنند. اگر لازم باشد این اطلاعات از آرایه سخت‏دیسک‏ها (Harddisk Array) خوانده شود ممکن است کار چند دقیقه طول بکشد که در وب هیچکس اینقدر صبر ندارد.

به همین دلیل لازم است تا دستکم آن بخش از داده‏هاى پرکاربرد را همیشه در حافظه نگهداریم. اگر هر صفحه وب را به طور متوسط 80 کیلوبایت فرض کنیم مى‏توان 000/50 صفه را در یک حافظه 4 گیگابایتى نگهداشت که یک چهل هزارم چیزى است که باید مورد جستجو قرار بگیرد! Google با توجه به درخواستهاى کاربران براى موارد جستجو امتیازى به دست مى‏آورد که براساس این امتیاز، موارد پرکاربرد را در حافظه یک خوشه کامپیوترهاى لینوکس (Linux Cluster) با بیش از 10000 کامپیوتر سرویس دهنده نگه مى‏دارد. مدیریت و پشتیبانى چنین مراکز کامپیوترى بسیار سخت است، به همین دلیل شرکتهاى زیادى که با حجم عظیمى از داده‏ها سروکار دارند به کامپیوترهاى بزرگ با کاربردهاى ویژه رو مى‏آورند.

64 بیت براى خانه؟

هیچ شکى نیست که سیستمهاى 64 بیتى براى کاربردهاى اینترانت و اینترنت بسیار لازم و ضرورى‏اند. هنگامى که اینتل در 1999 ایتانیوم را به بازار داد اعلام کرد که برنامه‏اى براى عرضه پردازنده‏هاى 64 بیتى براى کاربردهاى رومیزى ندارد. برنامه‏هاى اینتل معمولاً براى 5 سال ادامه پیدا مى‏کنند اماتنها پس از دو سال در 2001 شایعاتى بر سرزبانها افتاد که اینتل با پروژه Yamhill به دنبال عرضه سیستمهاى 64 بیتى براى کاربردهاى رومیزى است. اى‏ام‏دى هم به روشنى گفته بود در خانواده 64 بیتى Hammer، ClawHammer را براى کامپیوترهاى رومیزى طراحی کرده. اما هنوز از پروژه Yamhillچیز زیادى نمى‏دانیم. یکى از مسئولین اینتل با نام Mike Fister که در شرکت اینتل او را آقاى ایتانیوم (Mr.Itanium) مى‏نامند پردازنده Prescott را به عنوان انقلابى در پردازنده‏هاى 32 بیتى براى سه ماهه نخست سال 2003 وعده داد. تولیدکنندگان پردازنده در این فاصله به لزوم استفاده و چگونگى کاربرد فضاى آدرس بزرگ سیستمهاى 64 بیتى در کامپیوترهاى رومیزى فکر مى‏کنند. حجم حافظه کامپیوترهاى شخصى هر سال دو برابر مى‏شود. اگر امروز 256 مگابایت RAM را یک حافظه متعارف بدانیم حافظه کامپیوترها در 4 سال آینده به 4 گیگابایت که نقطه مرزى است مى‏رسد.

نقطه ضعف در نرم‏افزار

به نظر مى‏رسد پیش از آنکه کاربران نیاز داشته باشند صنعت سخت‏افزار مرز موجود را پشت سرمى‏گذارد. به طور سنتى سخت‏افزار دوباره از نرم‏افزار و به ویژه سیستمهاى عامل پیشى گرفته. کارى که اینتل با Explicit Parallel Computing(EPIC) کرده از بقیه تندروتر بوده. کامپایلرها براى تولید کد مناسب براى ایتانیوم تغییرات بسیارى لازم دارند. صنعت نرم‏افزار حتى براى بهره بردن از برخى تغییرات سخت‏افزارى نسبتاً قدیمى‏تر همچون MMX، 3DNow!، SSE و SSE2 تازه حدود 2 سال است که به نتیجه رسیده و انتظار مى‏رود براى هماهنگى نرم‏افزار با سیستمهاى 64 بیتى زمان بیشترى لازم باشد. براساس گفته Mike Fister در سالهاى گذشته تنها 100 برنامه براى کار روى معمارى IA-46تهیه شده‏اند. این برنامه‏ها به دلیل گستردگى‏شان زمان زیادى هم براى رفع اشکال نیاز دارند. البته اشکالات برنامه‏ها بیشتر هنگام کار عملى از سوى کاربران کشف خواهند شد! از سوى دیگر حدود پنج سال است که معمارى‏هایى همچون P6 (از پنتیوم تا پنتیوم 3) براى کامپیوترهاى شخصى به کار مى‏روند. تا زمانى که نرم‏افزار خود را به پاى سخت‏افزار نرساند و کاربران به حافظه بیش از 4 گیگابایت نیاز نداشته باشند تنها از بسامد بالاتر پردازنده‏هاى 64 بیتى در کامپیوترهاى رومیزى استفاده خواهد شد. یک عدد بزرگ مى‏تواند تبلیغ خوبى براى فروش در بازار باشد. جالب است بدانید که برخى حتى همین امروز اتلون XP و پنتیوم 4 را به دلیل ثباتهاى SIMD 128 بیتى‏شان به عنوان پردازنده‏هاى 128 بیتى مى‏فروشند!

      

              با تشکر محسن