مروری جامع بر کارتهای گرافیکی سری Radeon 9800 و Radeon 9600

مقدمه

پس از اینکه ATI در سال گذشته با عرضه Radeon 9700 بازار کارت گرافیک ها را به چنگ آورد و nVIDIA  را گوشمالی حسابی ای داد , در جدال با سری بعدی کارتهای گرافیکی nVIDIA به عرضه خانواده R350 و یا Radeon 9800 Pro روی آورد. این کارت نیز که با استفاده از طراحی درخشان پدرش یعنی Radeon 9700 ساخته شده بود حتی با توجه به قیمت گرانش که بیش از 450 دلار بود توانست بازار را بار دیگر قبضه کند. این کارت با استفاده از حافظه 256 مگابایتی DDR II توانست فراتر از بسیاری از پیش بینی ها عمل کند و مشتریان زیادی را برای ATI دست و پا کند. با این حال امکانات Radeon 9800 Pro فراتر از بسیاری از نیازهای کاربران معمولی PC بود و به همین دلیل ATI کارت ضعیف تر Radeon 9600 را برای کاربرد های عادی با قیمتی پایین تر روانه بازار کرد.

در این مقاله سعی خواهم کرد که تا حد ممکن به سوالات شما در مورد این گروه از کارتهای گرافیکی پاسخ داده شود.

R350 یا Radeon 9800 Pro

سری کارتهای گرافیکی Radeon 9800  از چیپست گرافیکی و یا GPU ای به نام R350 که از معماری موفق R300 بهره می گرفت سود می برد. جالب است بدونید که R350 به تنهایی دارای 110 میلیون ترانزیستور است که این تعداد ترانزیستور 2.5 برار ترانزیستورهای یک P4 2800 است!!!

برخی از ویژگی های کارتهای خانواده R350 به شرح زیر است:

- پشتیبانی کامل از AGP 8x

- پشتیبانی از انواع حافظه DDR و DDR II

- توانایی رسم یک Vertex در یک سیکل ثانیه

- پشتیبانی کامل از تمام ویژگی های Direct X 9.0 از قبیل : Vertex Shader 2.0

- پشتیبانی کامل از قابلیت های فعلی Open GL و قابلیت های آتی آن

به طور کلی خانواده Radeon 9800 دارای چهار عضو است :

Radeon 9800 XT

Radeon 9800 Pro

Radeon 9800 All-In-Wonder

Radeon 9800

مشخصات هر یک از این کارتها را می توانید در جدول زیر به طور مجزا مشاهده کنید( به جز 9800 XT ):

Memory Size,speed	I/o ports	Cards
128Mb DDR 380Mhz Core 680 Mhz memory	DVI-I, SVideo in, S-Video out, coaxial in , component out , SPDIF digital audio out	All-In-Wonder 9800 pro
256Mb(DDR-II)128Mb(DDR) 380Mhz Core, 680 Mhz memory(128Mb),700Mhz memory(256mb DDr-II)	DVI-I, VGA, S-Video out	Radeon 9800 pro
128 Mb DDR 325 Mhz Core , 580 Mhz memory	DVI-I, VGA, S-Video out	Radeon 9800

معماری R350

هر کارت گرافیکی هر چه قدر هم قدرتمند باشد باید توسط درگاهی مناسب به مادربرد شما متصل شود. R350 از اینترفیس AGP 8x استفاده می کند که باعث می شود داده ها با سرعتی بیش از 2133 مگابایت در ثانیه دریافت شوند که البته این سرعت 8 برابر AGP 1x و 16 برابر PCI های معمولی است.

سیستم حافظه

اگر کارتی دارای توان خروجی زیادی نباشد اون موقع دیگه AGP 8x تاثیری در عملکرد اون کارت نداره . برای اینکه بتوان از حداکثر توان خروجی استفاده کرد باید با استفاده از یک گذرگاه چهار کاناله استفاده کرد. در کارتهای سری R350 از چهار کانال 64 بیتی استفاده شده است , که بازده خروجی کارت را نیز به حداکثر می رساند.

پشتیبانی کامل از DirectX 9.0

 Vertex Shaders

به هریک از گوشه های مثلث هایی که تصویر اشیا را تشکیل می دهد یک Vertex گفته می شود. R350 کاملا با DirectX9.0 که جدیدترین نسخه گرافیک سه بعدی مایکروسافت است , سازگار می باشد.

Hyper Z III+

با استفاده از این قابلیت هوشمند , دیگر کارت مجبور نیست که تمام جزئیات یک صفحه را Render کند. یعنی اینکه اگر گوشه جسمی پشت جسم دیگر باشد , با این قابلیت , کارت از لود کردن اون قسمت جسم  صرف نظر کرده و در نتیجه سرعت نمایش تصاویر سه بعدی و متحرک بسیار کاهش می یابد.

البته این تنها بخشی از امکانات Hyper Z III+ است و این قابلیت وسیع تر از این است.

امکانات ویژه در بعد سوم ( حرفه ای)

در تست کردن کارتهای گرافیکی سرعت رندر تصاویر تنها نیمی از عملکرد یک کارت است. ویژگی مهم دیگر برای یک کارت گرافیکی کیفیت تصاویر است. در این مورد نیز سری Radeon 9800 از قابلیت های زیادی استفاده می کرد که باعث تک شدن آن در این زمینه شد. این قابلیت ها عبارتند از:

- کارکرد سریع تر FSAA با استفاده از SmoothVision 2.1

- Tessellation پیشرفته با استفاده از SmoothVISION 2.1

- پشتیبانی از تعداد 10 بیت برای هر رنگ

- قابلیتی به نام Supersampling که کل تصویر را آنتی الایز می کند لبه های مثلث ها را هموار می کند که در کل برای افزایش کیفیت تصاویر بسیار مهم است.

- Trufrom II که نحوه ظاهر شده اشیا پیچیده سه بعدی را از طریق تقسیم دوباره هر مثلث به مثلث های کوچکتر ارتقا می بخشد. 

Radeon 9600 ساده شده 9800

 کارتهای سری Radeon 9800 در بسیاری از تست ها سایر کارتهای گرافیکی از جمله nVIDIA Geforce Fx 5900 و 5800 را به راحتی پشت سر می گذاشت.

 البته امکانات فوق العاده Radeon 9800 یک جیب پر پول را نیز طلب می کند . Radeon 9800 با قیمتی بین 400 تا 470 دلار قطعه ای سنگین برای کاربران عادی محسوب می شود.

ATi برای اینکه  مشتریان متوسط خود را نیز از دست ندهد , دست به تولید کارتی ضعیف تر از 9800  و البته با قیمتی کمتر زد. سری Radeon 9600 نیز 4 عضو دارد:

Radeon 9600 XT

Radeon 9600 Pro

Radeon 9600

Radeon 9600 All-In_Wonder

Memory Size,speed	I/o ports	Cards
128Mb DDR 400Mhz Core 600 Mhz memory	D Vga ports, SVideo in, S-Video out, coaxial in , component out , SPDIF digital audio out	All-In-Wonder 9600 pro
128 Mb DDR 400 Mhz core , 600 Mhz memory	DVI-I, VGA, S-Video out	Radeon 9600 pro
128 Mb DDR 325 Mhz Core , 400 Mhz memory	DVI-I, VGA, S-Video out	Radeon 9600

قیمت این دسته از کارنهای ATI چیزی بین 140 تا 240 دلار است که البته قیمت مناسبی برای کاربران متوسط کامپیوتر است.

RV350 ضعیف شده R350

سری Radeon 9600 از یک چیپ ساده شده R350 با نام Rv350 سود می برد. هزینه تمام شده ساخت این چیپ با توجه به اینکه ATI در ساخت آن از فناوری 0.13 میکرونی استفاده کرد خیلی کمتر از R350 با طراحی 0.15 میکرونی است. از طرف دیگر RV350 از هفتادوپنج میلیون ترانزیستور استفاده می کند ( R350 از 110 میلیون ترانزیستور تشکیل شده بود) که نسبت به R350 خیلی کمتر است و در نتیجه قیمت ساخت آن نیز کاهش می یابد. و اما RV350 در چه مواردی ساده تر شده است؟

RV350 هنوز هم از DirectX9.0 پشتیبانی کاملی می کند ولی چون از حافظه 128 بیتی استفاده می کند در بعضی موارد می بایستی قابلیت های کمتری نیز نسبت به 9800 داشته باشد که همین امر نیز باعث شده 9600 کمی ضعیف تر از 9800 کار کند. در جدول زیر تفاوت های R350  را با RV350  مشاهده می کنید:

RV350	R350	Technology
128 bit	256 bit	Memory InterFace
4	8	Pixel Pipelinees
2	4	Vertex Shaders
V 2.0	V 2.1	SmoothVISION
III	III+	Hyper Z

من 9800 بخرم یا 9600 ؟

مطمئنا اگر شما دوست دارید که بازیهای کامپیوتری را روی کیفیت High و همچنین بدون کوچکترین افتی مشاهده کنید باید با جیبی پر از پول به مغازه ای برید و با اطمینان 9800 را انتخاب کنید.

اما در کل برای بازی های معمولی و همچنین بازی هایی که نیاز به DirectX9.0 دارند اکثرا 9600 شما راضی می کنه. ضمن اینکه 9600 با قیمتی کمتر بسیاری از نیازهای دیگه شما را هم پوشش می ده.

در کل با تو.جه به آمار و ارقامی که در سایتهای مختلف می تونید ببینید هم 9600 و هم 9800 کاملا از پس محصولات nVIDIA برآمده اند و هیچ شکی در انتخاب محصولات ATI و کنارگذاشتن nVIDIA نیست. پس اگر پولتان از پارو بالا می رود یک راست 9800 را انتخاب کنید و اگر هم یک 9600 کارتان را براورده می کند با صرف پول کمتر یک کارت تمام عیار انتخاب کنید.

با تشکر

محسن